بعضی کتاب‌ها در عین سادگی و کوچکی می‌توانند به موثرترین ابزار ما در مسیر مدنظرمان برای رسیدن به موفقیت تبدیل شوند. اگر به دنبال ایده برای شروع نویسندگی و ایده نوشتن داستان خلاقانه‌ای هستید، کتاب هزار جرقه داستانی می‌تواند راهنما و ابزار خوبی برای شما باشد.
بررسی کتاب هزار جرقه داستانی
اولین قدم برای نوشتن داستان، یافتن یک ایده‌ی مناسب است. ولی بسیاری از نویسندگان، چه حرفه‌ای و چه مبتدی پس از مدتی ایده‌ای برای شروع نوشتن نمی‌یابند و متوقف می‌شوند. برخی ساعت‌های طولانی گوشه‌ای می‌نشینند و منتظر الهام یک ایده‌اند. این در حالی است که نویسندگان حرفه‌ای می‌دانند ایده‌ها همیشه با پای خودشان نمی‌آیند؛ بلکه گاهی باید خودمان به سراغ آنها برویم.
نویسنده‌ای که به دنبال ایده است را می‌توان به کارگر معدن تشبیه کرد. کارگران معدن تمام روز را یک گوشه لم نمی‌دهند. بلکه از جایشان بلند می‌شوند و مشغول کار می‌شوند. حال نویسندگان نیز برای پیداکردن ایده نوشتن یک داستان خلاقانه نباید گوشه‌ای لم بدهند و منتظر الهام ایده‌ها باشند. بلکه باید دست به کار شوند و به سراغ ایده‌ها بروند.
برایان کوهن در کتاب هزار جرقه داستانی به نویسندگان توصیه می‌کند وقتی که ایده‌ای برای نوشتن ندارند، می‌توانند از طریق خودِ نوشتن به ایده‌های جذابی برسند. او با تجربه‌ای که در زمینه‌ی نویسندگی خلاق به دست آورده به تمامی نویسندگان چه مبتدی و چه حرفه‌ای می‌آموزد که چگونه از پس این مشکل برآیند و ایده شروع نویسندگی را به فرشته‌های الهام نسپارند.
در بررسی کتاب هزار جرقه داستانی اگر به عنوان کتاب دقت کنید، با واژه‌ی «جرقه» مواجه می‌شوید. تفاوت محسوسی بین واژه‌ی جرقه و ایده وجود دارد که درک آن برای کسانی که قصد استفاده از این کتاب را دارند لازم و ضروریست. جرقه‌ها همات تصور‌های اولیه‌ای هستند که ما از ایده‌ها داریم. به عبارتی جرقه‌ها، ایده‌هایی هستند که هنوز ساخته و پرداخته نشده‌اند. از این رو راه رسیدن به ایده‌ها از طریق جرقه‌هاست.
جرقه‌های این کتاب چه کمکی به ما می‌کنند؟
با نگاهی کلی به مواردی که در کتاب ذکر شده به این نکته پی می‌برید که این کتاب قصد ندارد ایده‌ها را به آسانی در اختیارتان قرار بدهد. بلکه می‌خواهد به شما روشی را بیاموزد تا خود بتوانید به هنگام انسداد ذهنی، ایده شروع نویسندگی بسازید. ایده چیزی است که نویسنده بایستی خود به آن برسد نه آنکه فرد دیگری در اختیارش قرار بدهد. در این صورت ما ایده‌ای نداریم؛ بلکه موضوعی داریم که باید در مورد آن انشا بنویسیم. از این رو اگر نویسنده خود ایده را بیابد، می‌تواند با آن همذات‌پنداری کند و در نتیجه داستان بهتری بنویسد.
از این‌ها گذشته این کتاب آزادی بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهد. زیرا جرقه‌ها منحصر به یک مورد خاص نیستند. قرار نیست که فقط از یک مسیر به ایده نوشتن داستان خلاقانه برسیم. هزار جرقه یعنی هزار مسیر و پیمودن این مسیر برای هر فرد متفاوت است. از طرفی دیگر، موضوع‌های این جرقه‌ها متنوع‌اند. برایان کوهن موضوعات مختلفی را دستمایه جرقه‌هایش قرار داده، از جرقه‌های فانتزی و تخیلی گرفته تا مواردی مثل فوتبال و موسیقی و فیلم. در واقع کتاب قصد دارد به ما نشان بدهد ایده‌ها همه جا وجود دارند و این ما هستیم که بایستی آنها را کشف کنیم.
نکته جالب توجه دیگری که می‌توان از بررسی کتاب هزار جرقه داستانی برداشت کرد، آن است که برای یافتن یک ایده قرار نیست اتفاق بزرگی رخ بدهد. بلکه بسیاری از ایده‌ها از زندگی خودمان و افرادی که پیرامون ما هستند نشأت می‌گیرد. اما از آنجایی که این موارد جزئی هستند، معمولاً از درک و دریافت آنها غافل می‌شویم. حال نوشتن از چنین رخدادهایی به ما کمک می‌کند که با دقت بیشتری بنگریم و ایده‌ها را شکار کنیم.
موارد زیر تنها بخشی از هزار جرقه و ایده شروع نویسندگی است که در این کتاب ذکر شده:
- به شما ماشین زمان داده‌اند. می‌توانید به هر زمان از تاریخ کره زمین که خواستید برگردید. کجا می‌روید و چرا؟ اولین هفته در این دوره‌ی زمانی تازه را چطور می‌گذرانید؟
- تعریف موفقیت برای شما یعنی چه؟ آیا موفقیت؛ یعنی نبود شکست؟ گوشه‌ی ذهنتان باشد که به خودتان اجازه داده‌اید چیزهایی بیاموزید. پس اگر «شکست نخوردن» تعریفی است که از موفقیت دارید، سعی کنید مثبت‌تر و دست‌یافتنی‌تر آن را نگاه کنید. سعی کنید چند تعریف مختلف از موفقیت بنویسید. بهترین را انتخاب کنید. بعد آن را با زندگی‌تان همسو کنید و بگویید این تعریف چگونه می‌تواند به کار شما بیاید.
- فکر کنید یکی از بازیکن‌های پولدار فوتبال هستید. یک روز عادی از زندگی‌تان را توصیف کنید. یادتان باشد پول زیادی دارید و باید سر موقع به تمرینات تیم برسید. واکنش‌های مثبت یا منفی هواداران را بنویسید و اتفاق‌های مسیر محل تمرین تا خانه را توصیف کنید.
- گیر افتاده‌اید. یک روز صبح مدام و مدام برای شما تکرار می‌شود! همان روز. هر روز. سعی می‌کنید روز تکراری‌تان را چگونه جذاب نگه دارید؟ آیا این موقعیت برای شما جهنمی می‌شود یا خوش و لذت‌بخش؟ چرا؟
- فرض کنید چوب جادویی دارید. این چوب با خودش راهنمایی هم دارد. هر کاری بخواهید با این چوب امکان‌پذیر است. ولی بهترین کار این است که داشتن آن را مثل رازی پیش خودتان نگه دارید. دو هفته‌ی اول زندگی‌تان را با این چوب جادو بنویسید.
پیشنهاد ویژه: مطالعه‌ی مقاله‌ی آموزشی «چگونه نویسنده شویم؟»
چگونه می‌توانیم از این کتاب برای ایده نوشتن داستان خلاقانه استفاده کنیم؟
استفاده از این کتاب بسیار ساده است. فقط کافیست یکی از هزار جرقه‌ای که در کتاب ذکر شده را برگزینید و در مورد آن بنویسید. تنها چیزی که اهمیت دارد نوشتن است. پس تا می‌توانید بنویسید و خود را سانسور نکنید. آزادانه بنویسید و هر طور که دلتان خواست به نوشتن در مورد جرقه‌های کتاب ادامه بدهید.
برایان کوهن در مقدمه‌ی کتاب هزار جرقه داستانی چنین می‌نویسد:
«این کتاب بر اساس ایده‌های مختلفی شکل گرفته، ایده‌هایی سیال که همیشه وجود داشته‌اند. بسیاری از آنها به صورت باز هستند؛ یعنی امکان استفاده‌ی چندباره دارند. معمولاً هم به شکل پرسش طرح شده‌اند، پرسش‌هایی که می‌شود بر اساس آنها طرحی ریخت. راه‌های مختلفی برای جواب دادن به آنها وجود دارد. می‌توانید جواب را به صورت اول شخص بنویسید، می‌توانید آن را به صورت سوم شخص داستانی بنویسید یا نه، از حالت داستانی خارجش کنید و شکل غیر داستانی به آن بدهید.»
او در ادامه از اهمیت هر روز نوشتن می‌گوید:
«برای آنکه ایده‌های کتاب بسیار خوب به کارتان بیاید باید مدام تمرین کنید و هر روز بنویسید. کار سختی است، ولی وقتی به آن عادت کردید می‌بینید شبیه هر روز مسواک‌زدن، صبحانه، چایی یا قهوه خوردن است. موقعی را در روز پیدا کنید که همیشه خالی است. این وقت باید زمانی باشد که خسته نباشید و انرژی داشته باشید.»
در نظر داشته باشید که جرقه‌ها متنوع هستند. اختیار با شماست که با کدام جرقه شروع کنید. هیچ اجباری هم برای نوشتن در مورد تمامی جرقه‌ها نیست. اگر از موردی خوشتان نیامد می‌توانید آن را کنار بگذارید. در ضمن قرار نیست تمام جرقه‌های این کتاب تبدیل به ایده نوشتن داستان خلاقانه بشوند. بلکه می‌توانید آنها را تبدیل به نمایشنامه و چه بسا محتوای غیر داستانی کنید. انتخاب با خودتان است. هدف از این کتاب آن است که آزادی عمل بیشتری به شما بدهد. نه آنکه محدودتان کند. پس با فراغ بال بیشتری بنویسید و درگیر قیدوبندهای بی‌مورد نشوید.
سخن پایانی:
نویسندگی مهارتی است که به واسطه‌ی آن می‌توانیم چیزهای بیشتری از جهان کشف کنیم. ایده‌ها و جرقه‌ها اطراف ما فراوانند. تنها کافیست بیاموزیم آنها را ببینیم و دریافت‌هایمان را هنرمندانه ثبت کنیم. در بررسی کتاب هزار جرقه داستانی به این نکته پی می‌بریم که وقایع و جزئیات اطرافمان را با دقت بیشتری ببینیم.
شاید مطالب زیر بتواند شما را راجع به شروع نویسندگی مشتاق‌تر کند:
چگونه برای نوشتن وقت پیدا کنیم؟
چگونه ایده برای نوشتن کتاب پیدا کنیم؟
مهم‌ترین سوال در شروع نویسندگی
نویسنده: هادی قربانی
6 پاسخ
داشتم یک مقاله می‌نوشتم و جرقه‌های داستانی رو داخل گوگل سرچ می‌کردم. بعد دیدم که رسیدم به مدرسه‌ی نویسندگی. بسی خوشحال شدم از خوندن این مطلب. دم تیم تولید محتوای مدرسه گرم بابت نوشتن این مطالب خوب و درجه یک.
درود و صد درود
جایی شنیده بودم که بهترین فیلم‌نامه‌ها از دل داستان‌های واقعی متولد میشن.
خب، از اونجایی هم که فیلم‌نامه در ابتدا یک رشته داستان بوده، میشه نتیجه گرفت که واکاوی در زندگی روزمره و نوشتن از هایلایت‌های زندگی پیشنهاد خوبی در جهت مطالب این کتاب هستش.
هر چند داخل کتاب هم بهش پرداخته شده ولی به راحتی میشه این وقایع و جزئیات اطراف رو از اتفاقات ریزودرشت زندگی خودمون برداشت کنیم.
درود بر شما دوست گرامی. بدون تردید تجربه‌های هر فردی از زندگی، ارزشمند و مثل اثرانگشت آن شخص منحصربه فرد است. این ویژگی غیرتکراری و گرانبها بودن تجربه‌هاست که باعث شده هر کدام از ما بتوانیم خالقِ یک اثرِ هنرمندانه‌ی ناب باشیم. از این سبب است که هنر و ادبیات هیچگاه کهنه نمی‌شوند و تا زمانی‌که ما انسان‌ها و نگاهِ متفاوت و متنوع ما به زندگی وجود دارد، روایتی جالب و شنیدنی برای بیان کردن وجود خواهد داشت. خوب است با آموختن مهارت خلاقانه نوشتن، یگانه داستان خودمان را برای جهان بازگو کنیم.
مرسی ممنون
مطلب خیلی خوبی بود
حتمن کتاب رو می‌خرم
درود بر شما آقای قربانی. خوشحالم که این مطلب برای شما مفید بوده. امیدوارم از خواندن این کتاب بیشترین بهره و لذت را ببرید.