یک مدل ساده برای تولید و بازاریابی محتوا | چگونه سبد محتوایی‌تان را پر کنید؟

چهار سبد رنگارنگ برای موفقیت در بازاریابی محتوا

آموزش تولید و بازاریابی محتوا | قسمت دوم | شاهین کلانتری

برای مطالعۀ قسمت اول این سلسله مقالات روی لینک زیر کلیک کنید:

صفر تا صد تولید محتوا | اگر محتوا تولید نمی‌کنید، وجود خارجی ندارید

این‌بار می‌خواهیم بیاموزیم که چگونه می‌توانیم سبد محتوایی‌مان را پر کنیم.

در دهۀ نود میلادی، نویسندۀ مطرح حوزۀ مدیریت، «چارلز هندی» ایده‌ای را مطرح کرد که بسیار فراگیر شد: ایدۀ سبدهای شغلی. هندی معتقد است که انسان قرن بیست و یکم، دیگر نمی‌تواند به یک شغل اکتفا کند؛ بلکه هر فرد باید سبدی از شغل‌های مختلف داشته باشد. البته صرف وجود شرایط خاص اقتصادی یا تأمین امنیت مالی دلیل محکمی برای داشتن سبد شغلی نیست، بلکه برای شکوفا کردن استعدادها و توانمندی‌های گوناگون و همین‌طور تأمین رضایت از کار و زندگی، وجود چنین سبدی ضروری به‌نظر می‌رسد. باید به این نکته توجه کنیم که حتی ممکن است برخی از مشاغل سبد شغلی ما، درآمدی هم نداشته باشد؛ لااقل در سال‌های اول. مثلاً ممکن است شغل اصلی شما معلمی باشد؛ اما در کنار آن به‌عنوان مشاور در یک دفتر روانشناسی هم مشغول به کار باشید، به صورت دیجیتال سفارش تولید محتوا هم قبول کنید و به یک موسسۀ خیریه هم برای برگزاری تورهای آموزشی کمک کنید. در چنین سبدی، احتمالاً میزان درآمدزایی برخی گزینه‌ها بیشتر است و گزینه‌های دیگر را می‌توان صرفاً به‌عنوان آب‌باریکه، سرگرمی یا فرصتی برای یادگیری در نظر گرفت. هرکدام از این کارها به مهارت‌های خاصی نیاز دارند، اما درمجموع، داشتن این سبد شغلی، هم امنیت مالی بیشتری برای شما ایجاد می‌کند و هم فرصت بیشتری برای بهبود زندگی فردی و خلاقیت.

البته ایدۀ سبدسازی سابقه‌ای دیرینه‌ و قدیمی‌تر هم دارد؛ مثلاً در دنیای بورس. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای با ساختن پورتفولیوی سهام، سعی دارند با ساختن سبدی از سهم‌های گوناگون (پر‌ریسک و کم‌‌ریسک)، هم از خطر سرمایه‌گذاری بکاهند و هم به شانس بیشتر سوددهی از سرمایه‌گذاری بیفزایند.

با این مقدمه، می‌توانیم برای تولید محتوا از ایدۀ سبدسازی بهره بگیریم:

برای اینکه در کار تولید محتوا موفق باشیم، به چهار سبد مختلف نیاز داریم.

من حتی به یک پلاستیک فروشی رفتم و 4 تا سبد کوچک خریدم تا این سبدهایم شکلی عینی هم داشته باشند. معمولاً نگاه کردن به محتویات این سبدها به من کمک می‌کند تا برنامۀ تولید محتوایم را با نظم و کیفیت بیشتری پیش ببرم.

 

1

 سبد موضوعات محتوا:

در شمارۀ قبلی مجله اشاره کردیم که محتوا به بازاریابی، برندسازی و مطرح شدن ما در یک حوزۀ خاص کمک می‌کند. یکی از مهم‌ترین گام‌های بازاریابی محتوا این است که کلمات کلیدی حوزۀ تخصصی خودمان را کشف کنیم و مدام پیش چشممان قرار دهیم. در سبد موضوعات محتوا باید سراغ کلیدواژه‌هایی برویم که می‌خواهیم مخاطب و مشتری با جستجوی آن‌ها به ما برسد. فرضاً اگر شما در زمینۀ آموزش زبان انگلیسی فعالیت می‌کنید، احتمالاً باید کلیدواژه‌های زیر را در سبد موضوعات خودتان قرار دهید: «کلاس زبان انگلیسی، آموزش زبان انگلیسی آنلاین، آموزش انگلیسی از صفر و…»

کلیدواژه‌های بالا را خود گوگل بعد از جستجوی کلیدواژه‌های مرتبط با آموزش زبان به من پیشنهاد داد. همین‌کار را می‌توانید با موضوعات مختلف انجام دهید. در نهایت سبد شما باید پر از عناوینی باشد که قصد دارید برای آن‌ها محتوا تولید کنید.

سبد کلیدواژه‌ها به ذهن ما نظم و جهت می‌دهد و طی مسیر تولید محتوا، اولویت‌های ما را یادآوری می‌کند.

ذکر این نکته هم لازم است: گاهی اوقات داشتن رتبۀ مناسب در برخی از کلیدواژه‌های مهم، به شرط اینکه در سایتتان قیف خوبی برای فروش در نظر گرفته باشید، می‌تواند به درآمدهای ماهیانۀ چند ده‌میلیونی منجر شود. استاد سرشناسی می‌گفت: «گاهی اوقات یک رتبۀ خوب در گوگل، به‌اندازۀ یک مغازۀ دو نبش در یکی از بهترین خیابان‌های تهران سودآور است.»

«گرنت کاردون»، یکی از نویسندگان پرفروش و مطرح حوزۀ کسب‎وکار می‌گوید: «هدف اصلی من این است که نامم در تمام دنیا با کلمۀ «فروش» مترادف باشد.» اگر ما محتوای کاردون را دنبال کنیم، متوجه می‌شویم تمام مقالات و ویدیوهای او در جهت تثبیت همین نکته است.

تمرین:

حتی اگر در حال حاضر هیچ کسب‌وکار یا موضوعی برای تولید محتوا ندارید و صرفاً به کار محتوا علاقه دارید این تمرین را انجام دهید. بگذارید علایقتان راهنمای شما باشند. لزوماً هم بنا نیست تمام کلیدواژه‌ها، مربوط به یک حیطۀ خاص باشند.

دوست دارید گوگل با جستجوی کدام کلمات و عبارات، شما را به‌عنوان گزینۀ اول معرفی کند؟

حداقل 10 کلمه یا عبارت مختلف را بنویسید.

دوست دارید نام شما با چه کلمۀ خاصی مترادف باشد به طوری که افراد با دیدن و شنیدن آن کلمه به یاد شما بیفتند؟

 

2

 سبد انواع محتوا:

یک‌لحظه به محتوایی که هرروز مصرف می‌کنید، توجه کنید. شما در تلگرام و اینستاگرام، متن می‌خوانید، صوت می‌شنوید، عکس‌نوشته‌ها را می‌بینید و می‌خوانید. اگر بخواهیم انواع محتوا را به چهار دستۀ عکس، متن، صوت و ویدیو تقسیم کنیم، می‌توانیم انواع زیرمجموعه‌های این چهار گروه را در سبد دوم قرار دهیم.

مثلاً این‌ها بخشی از محتویات سبدهای مختلف من هستند:

متن: یادداشت، مقالۀ بلند، میکروبلاگ، کتاب الکترونیکی، ترجمه، مرورنویسی و…

عکس: عکس‌نوشته، عکس‌جستار و…

ویدیو: مستند، زنده، وبینار، کلیپ کوتاه، کلیپ بلند و…

پادکست: تک‌نفره، گفت‌وگو و…

داشتن سبد محتوایی مختلف، مزیت‌های زیادی دارد: اولاً از تک‌بعدی بودن کار ما جلوگیری می‌کند و این امکان را فراهم می‌سازد تا با انواع مختلف محتوایی که تولید می‌کنیم، رضایت مخاطبان با سلایق متفاوت را جلب کنیم. ثانیاً این سبد کمک می‌کند تا ابزار بیانی مناسب هر ایده‌‌ را پیدا کنیم. به‌عنوان‌مثال، گاهی اوقات شاید ساختن ویدیو دربارۀ یک موضوع، به‌مراتب مؤثرتر از متن باشد یا برعکس. همین‌طور این سبد کمک می‌کند تا بتوانیم یک ایدۀ خوب را نه فقط یک‌بار، که بارها و بارها به شکل‌های گوناگون ارائه کنیم. مثلاً مدل محتوایی «گری واینر چاک» به این صورت است که اول یک ویدیوی مستند چندساعته می‌سازد و سپس آن را به شکل‌های مختلف در قالب متن و پادکست و عکس‌نوشته و کلیپ‌های کوتاه ارائه می‌کند. با این روش بهره‌وری محتوا را بالاتر می‌بریم.

تمرین:

با کدام‌یک از انواع محتوا راحت‌تر هستید؟ در ابتدای کار تمرکزتان را روی همان بگذارید. اگر نوشتن برای شما راحت‌تر است، سعی کنید فقط بنویسید، اما حتماً روی انواع مختلف متن تمرکز کنید. مثلاً اگر در کپشن‌نویسی خوب هستید، حتماً روی نوشتن مقالات بلندِ سئومحور هم تمرکز کنید.

اما برای تمرین چالش زیر را اجرا کنید:

یکی از کلیدواژه‌های سبد موضوعات را بردارید، حالا سعی کنید در وهلۀ اول یک مقالۀ هزارکلمه‌ای دربارۀ آن بنویسید.

پس از اتمام مقاله، آن‌ را برای اجرای ویدیویی بازنویسی کنید و سعی کنید با استفاده از یک‌سوم محتوای آن، یک ویدیوی تمرینی بسازید.

به این توجه کنید که تبدیل متن مقاله به ویدیو چه چالش‌هایی برای شما ایجاد می‌کند.

در مرحلۀ سوم، سعی کنید متن مقاله را در قالب یک فایل صوتی ضبط کنید. البته که از روی متن روخوانی نکنید؛ بلکه سعی کنید اهم مطالب را فهرست‌وار روی کاغذ بیاورید و سپس پادکست را به لحن خودمانی ضبط کنید. البته بهتر است حین پادکست جلوی بداهه‌پردازی خودتان را نگیرید.

در آخرین مرحله سعی کنید از دل پادکست و مقاله سه جملۀ کوتاه و خوبی که ارزش تبدیل شدن به عکس‌نوشته را دارند، بیرون بکشید. این جملات در اصل کلمات قصار متن شما هستند.

اگر از نتایج تمرین راضی بودید، در انتشار عمومی آن تعلل نکنید.

 

3

 سبد توزیع محتوا:

«درک تامسون» در کتاب «موفق‌سازها» می‌نویسد: «اگر محتوا پادشاه است، توزیع محتوا قلمروی این پادشاهی است.»

پس از مدتی که در زمینۀ تولید محتوا فعالیت کنید، متوجه می‌شوید که تولید محتوا گام ابتدایی بازاریابی محتوا است و برای اثربخشی محتوا باید تدابیر جدی‌تر برای توزیع آن بیندیشید.

در دنیایی که روزبه‌روز بر حجم سرسام‌آور محتوا افزوده می‌شود، لازم است با یک برنامۀ توزیعی نیرومند، محتواهای خودمان را از کانال‌های مختلفی به دست کاربران برسانیم.

اکتفا کردن به یک رسانۀ خاص نه‌تنها دسترسی به محتوای ما را محدودتر می‌کند، بلکه تهدیدی بالقوه برای کسب‌وکارمان محسوب می‌شود. مثلاً به ماجرای فیلتر شدن نگاه کنید. بسیاری از کانال‌های تلگرامی به خاطر اتکای صرف به تلگرام روند کارشان با وقفه‌ها و آسیب‌‎های بسیاری روبرو شد؛ بنابراین مطمئن‌ترین گزینه این است که به فراخور نیاز و نوع فعالیت‌تان، در رسانه‌های مختلف محتوا بسازید. مثلاً ممکن است که برای یک برنامه‌نویس فعالیت در توییتر بسیار مفیدتر از آرایشگری باشد که بهترین جای فعالیت محتوایی برای او اینستاگرام است. یا شاید شما به دنبال مشتریان بین‌المللی باشید و لینکدین جای مناسبی برای رسیدن به جامعۀ هدفتان باشد. البته وضعیت مطلوب این است که تمرکز اصلی محتوای شما روی وب‌‌سایتتان باشد، چون اختیار و مالکیت کامل آن به عهدۀ شماست. درنهایت باید تمام رسانه‌های اجتماعی را به سایت خودتان وصل کنید.

تذکر: بازنشر مکانیکی و یکسان یک محتوای ثابت در رسانه‌های مختلف ممکن است تأثیر منفی هم داشته باشد. سعی کنید هر محتوایی را بسته به نوع رسانه، بازآفرینی و مناسب‌سازی کنید.

تمرین:

از بین رسانه‌های زیر، 3 تا از گزینه‌ها را انتخاب کنید و تصمیم بگیرید به‌تناوب برای آن‌ها محتوا تولید کنید:

وب‌سایت و وبلاگ، کانال تلگرام، اینستاگرام، لینکدین، توییتر، ویرگول، آپارات.

 

4

 سبد ترویج محتوا:

فرض کنید محتوایتان را تولید و توزیع کرده‌اید، اما آیا کار همین‌جا تمام می‌شود؟ فرضاً اگر بخواهید محتوایتان در معرض دید افراد بیشتری قرار بگیرد، چه‌کار باید بکنید؟ چگونه باید مخاطبان خودتان را به‌طور دائمی افزایش بدهید؟

اینجا می‌رسیم به سبد نهایی، یعنی سبد مهم ترویج محتوا.

در اصل بسیاری از موفقیت‌های ما در عرصۀ بازاریابی محتوا طی این مرحله اتفاق می‌افتد؛ مرحله‌ای که متأسفانه اغلب افراد زمان و انرژی زیادی برای آن نمی‌گذارند، چون فکر می‌کنند فرآیند بازاریابی محتوا در مرحلۀ توزیع، به آخر رسیده و حالا فقط باید محتوای تازه تولید کنند و منتظر بازخوردهای محتوای قبلی‌ باشند. به عبارتی می‌توان گفت ما در این مرحله محتوای خودمان را تبلیغ می‌کنیم.

با روش‌های زیر می‌توانیم محتوایی که تولید و توزیع کرده‌ایم، ترویج کنیم:

قرار دادن لینک مقالات سایت در شبکه‌های اجتماعی (مثل لینک‌هایی که در استوری‌های اینستاگرام و کانال تلگرام قرار می‌گیرند.)

تولید محتوا برای یک رسانۀ اجتماعی خاص و قرار دادن لینک آن در رسانه‌های اجتماعی دیگر (مثلاً ممکن است اعضای کانالمان را به تماشای کلیپی که در اینستاگرام قرار داده‌ایم، دعوت کنیم.)

بازسازی و بازنشر محتواهای قبلی (مثلاً ممکن است چندماه قبل محتوایی را روی سایتتان گذاشته باشید و حالا تصمیم بگیرد با اضافه کردن بخش‌های تازه‌ای به آن، دوباره آن را تغییر تاریخ داده و از نو منتشر کنید.)

خبرنامه ایمیلی (یکی از ارزشمندترین دارایی‌های هر کسب‌وکاری اطلاعات مخاطبان است. جمع‌آوری ایمیل و ارسال خبرنامه می‌تواند یکی از اثربخش‎ترین روش‌های ترویج محتوا باشد.)

تبلیغات (تبلیغات می‌تواند در قالب بنر در سایت‌ها یا آگهی دادن به اینفلوئنسرها و روش‌های دیگر انجام شود. حتماً در اینستاگرام افراد مشهوری را دیده‌اید که با قرار دادن لینک محتوای دیگران، مخاطبانشان را به فالو کردن صفحۀ آن‌ها تشویق می‌کنند.)

سئو یا بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو (همان‌طور که در ابتدای این مقاله گفته شد، موتورهای جستجو، خصوصاً گوگل، می‌توانند موفقیت محتوایی ما را چند برابر کنند. برای سئوکردن شما باید روی مناسب‌سازی محتوایتان برای موتورهای جستجو کار کنید. در گذشته باب بود که اغلب افراد روی تکنیک‌های فنی سئو تأکید کنند؛ اما حالا کیفیت بالای محتوا مهم‌ترین شاخص برای کسب رتبه در گوگل است. با تولید محتوا برای هر کلیدواژه‌ای از خودتان بپرسید: «آیا این محتوا به سؤال مخاطبی که از طرف گوگل به سایت من آمده، پاسخی کامل و رضایت‌بخش می‌دهد؟ طوری که دیگر به صفحۀ قبلی بازنگردد؟ هرچقدر که روی بهینه‌سازی مطالبتان بیشتر وقت بگذارید، به ترویج محتوایتان بیشتر کمک کرده‌اید.)

احتمالاً متوجه شدید که دو مرحلۀ توزیع و ترویج، شباهت زیادی به هم دارند، اما تفکیک این دو به ما کمک می‌کند تا در هر مرحله دقیق‌تر و بهتر عمل کنیم.

حالا شما چهار سبد مختلف دارید و آماده‌اید تا سفر محتوا را آغاز کنید. در شمارۀ بعدی به‌صورت گام‌به‌گام دربارۀ هر یک از چهار سبد بازاریابی محتوا صحبت می‌کنیم.

 

 برای مطالعۀ قسمت بعدی این مقاله روی لینک زیر کلیک کنید:

دربارۀ چه موضوعی محتوا تولید کنیم؟

 

پیشنهاد:

دورۀ آنلاین نویسندگی خلاق

دورۀ غیرخضوری پرُکاری و پولسازی در خانه