حواس پنج‌گانه شب‌ها اهمیت‌شان را بیشتر به رخ می‌کشند. حتمن شده شبی یا نصفه شبی برای آب خوردن بلند شوید و راه بیفتید. اول از همه دست‌تان را برای گرفتن چیزی دراز کنید تا نیفتید بعد که به دیوار رسیدید از کنار دیوار ادامه دهید در این بین ممکن است پای‌تان به مبلی یا میزی یا عروسکی گیر کند و درد بگیرد.
موقعیت بالا نشان می‌دهد که چقدر ما به حس بینایی‌مان وابسته‌ایم در صورتی که ما چهار حواس دیگر هم داریم که باید از آنها استفاده کنیم.
پس اول به عنوان یک فرد بعد به عنوان یک نویسنده باید یاد بگیریم از حواس پنج‌گانه استفاده کنیم تا بتوانیم نوشته زنده‌تری به مخاطب ارائه دهیم. لامسه یعنی تمرکز.
مثلن وقتی که گلی که می‌بینیم، تنها دیدن شکل ظاهری گل ملاک اکتفا نکنیم، این گل علاوه بر رنگش بو هم دارد، خار هم دارد، پژمردگی هم دارد. زنبوری هم دورش بال می‌زند.
حالا ما می‌خواهیم در این مقاله از حس لامسه شروع کنیم و ببینیم چطور می‌توانیم آن را تقویت کنیم.
تقویت حس لامسه، تقویت اساس حواس پنج‌گانه
تقویت حواس پنج‌گانه را از خودمان شروع کنیم. از لمس پوست، گوشت و موی خودمان تا لباس‌های تن‌مان.
بعد لمس اشیا اطراف‌مان، برای تمرکز بیشتر چشم‌های‌مان را ببندیم.
سعی کنیم به میزان سردی و گرمی‌شان حسی یک عدد از یک تا ده بدهیم.
گرمی آنها دست را نمی‌سوزاند؟
سردی آنها دست را بی‌حس نمی‌کند؟
به بافت‌شان توجه کنیم.
نرم‌اند یا زبر؟
پنبه‌ای‌اند یا پلاستیکی؟
خاصیت ارتجاعی دارند، یعنی می‌توانیم آنها را خم کنیم تا جای کم‌تری بگیرند؟
دست‌مان را به تمام سطوح اشیا بکشیم.
لبه‌های آنها تیز است یا گرد؟
آیا یک دست‌اند یا فرو‌رفتگی و برآمدگی‌هایی دارند؟
می‌توانیم اشکال هندسی را به آن نسبت دهیم یا شکل خاصی ندارند؟
در دست‌مان جا به جای‌شان کنیم.
سبک‌اند یا سنگین؟
قطر لبه آن نازک است یا ضخیم؟
می‌توانیم حدس بزنیم اگر از دست‌مان بیفتد می‌شکنند یا نشکن‌اند؟
اهمیت حس لامسه در ژانرهای مختلف نویسندگی
خوب است بدانیم حس لامسه در چه ژانرهایی کاربرد بیشتری دارد.
در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع می‌پردازیم.
در داستان‌های پلیسی در لحظات حساس استفاده از حس لمس به زنده‌تر کردن صحنه و همزادپنداری خواننده کمک می‌کند.
پلیس با دنبال کردن و لمس اثرات جرم به جا مانده در صحنه می‌تواند به مجرم دسترسی پیدا کند.
گروگان با چشم‌های بسته دنبال اجسام نوک تیز می‌گردد تا خودش را آزاد کند.
در ژانر عملی تخیلی خواننده باید بتواند از توصیفات گفته شده اجسامی که تا کنون به چشم ندیده است مثل سفینه فضایی یا موجود بیگانه تجسم کند و احساس کند از نزدیک آن را لمس می‌کند.
این توضیحات از اهمیت حواس پنج‌گانه در دیگر ژانرها کم نمی‌کند. برعکس با استفاده از حواس پنج‌گانه است که بعدی انسانی و قابل درک به مخاطب ارائه می‌کنیم.
نویسنده بدون توصیف و استفاده از حواس پنج‌گانه نوشته‌اش خشک و بی‌روح می‌شود.
۷سوال برای درک عمیق‌تر حواس پنج‌گانه خاصه حس لامسه
حالا از شما می‌خواهم سعی کنید به سوالات زیر پاسخ دهید تا تصویر روشن‌تری از به کارگیری حواس پنج‌گانه در زندگی روزمره داشته باشید.
۱. عجیب‌ترین چیزی که لمس کرده‌اید چه بوده است؟
۲. لمس چه چیزهایی به شما آرامش می‌دهد؟
۳. می‌توانید لمس کردن چیزهایی که می‌شناسید را توصیف کنید؟
۴. لمس چه چیزی شما را به کودکی می‌برد؟
۵. آیا می‌توانید چیزی که تا به حال لمس نکرده‌اید، لمس کردنش را تصور کنید؟
۶. می‌توانید یک موقعیت را با تمرکز روی حس لامسه توصیف کنید؟
۷. آیا می‌توانید حس لامسه را در اشعار شناسایی کنید؟
نمونه‌ی حواس پنج‌گانه در شعر
سوال آخر به پیدا کردن حس لامسه اشاره شد، نمونه خوب آن شعر صدای آب از سهراب سپهری‌ست که در اینجا آمده است.
من وضو با تپش پنجره‌ها می‌گیرم
در نمازم جریان دارد ماه، جریان دارد طیف
سنگ از پشت نمازم پیداست
همه ذرات نمازم متبلور شده است
من نمازم را وقتی می‌خوانم
که اذانش را باد، گفته باشد در گوش گندم
که اذانش را آب، گفته باشد در گوش سبزه
من نمازم را، پی «تکبیره‌الاحرام» علف می‌خوانم
پی «قد قامت» موج
کعبه‌ام بر لب آب
کعبه‌ام زیر اقاقی‌هاست
کعبه‌ام مثل نسیم، می‌رود باغ به باغ، می‌رود شهر به شهر
نویسنده: فائزه اعظمی
برای تماشای ویدیوی زیر این مقاله شیلترفکن خودتان را فعال کنید یا روی این لینک کلیک کنید و وارد یوتیوب مدرسه نویسندگی بشوید: