قسمت دوم مقالۀ رمان نویسی را در این لینک بخوانید: چگونه یک رمان بنویسیم؟ | راه و روش نوشتن رمان-۲
و حالا بخش سوم و پایانی درس نوشتن رمان:
مرحلۀ سوم: بعد از نوشتن رمان
یکی از مهم‌ترین مراحل نوشتن رمان، مرحلۀ پس از نگارش است.
نمی‌توانید انتظار داشته باشید یک رمان خوب بنویسید بدون اینکه آن را بازنویسی و ویرایش کنید.
این موضوع در مورد نوشتن هر متنی صادق است خصوصاً برای نوشتن متن‌هایی مثل رمان که کاملاً خلاقانه هستند و نیاز است صحنه‌ها و حوادث در لحظه شکل بگیرند. به همین دلیل بعد از نوشتن متن، شما باید برگردید و آن را ویرایش کنید.
اما ویرایش کردن قواعدی دارد که هر چه بهتر رعایت شوند، خروجی ارزشمندتری می‌سازند.
در اینجا به مهم‌ترین قواعد بازنویسی اشاره می‌کنیم:
فاصله گرفتن و بعد ویرایش کردن
بهتر است با فاصله به سراغ متنی که نوشته‌اید بروید. این کار باعث می‌شود از نظر احساسی با متن فاصله برقرار کنید و بدون تعلق‌خاطر خاصی آن را بنویسید.
درواقع هیجانات شما فروکش می‌کند و با عقل سرد می‌توانید متنی بهتر را بیافرینید.
متن را یکسره بازخوانی کنید
بدون اینکه به ویرایش متن بپردازید، یکبار از اول تا آخر متن را بخوانید. این کار کمک می‌کند تا اشتباهات موجود در آن را ببینید و یک دید کلی در مورد کیفیت رمان به دست بیاورید.
در این موقع هیچ نوع ویرایشی انجام ندهید. اجازه دهید تا ذهنتان با بخش‌های مختلف رمان پشت سر هم مواجه شود و ارزیابی دقیق‌تری در مورد سرعت رمان، نحوۀ شکل‌گیری صحنه‌ها و شخصیت‌پردازی داشته باشد.
متن را با صدای بلند بخوانید
خواندن با صدای بلند باعث می‌شود سرعت نوشتن متن، احساساتی که در آن وجود دارد، کیفیت ارتباطی که مخاطب با متن برقرار می‌کند و میزان تأثیری را که بر خواننده می‌گذارد بهتر درک کنید.
برای ویرایش کردن از تصحیح املایی و نگارشی شروع نکنید
ممکن است در بازنویسی، صحنه‌هایی را حذف یا اضافه کنید و یا در حالت کلی، تغییراتی اساسی در رمان ایجاد کنید. شروع با تصحیح املایی و نگارشی باعث دوباره‌کاری می‌شود و فقط وقت شما را می‌گیرد بدون اینکه ارزشی به متن اضافه کرده باشد.
برای ویرایش کردن، محیطی آرام با تمرکز کافی ایجاد کنید
ویرایش کردن به‌اندازۀ نوشتن متن مهم است. شاید از آن‌هم مهم‌تر. پس به‌هیچ‌عنوان این مرحله را دست‌کم نگیرید. ویرایشی که درست انجام شود می‌تواند متنی ساده را به یک شاهکار تبدیل کند.
هر بار فقط یک عنصر را ویرایش کنید
یکبار به سراغ شخصیت داستان بروید، یکبار به سراغ اصلاح صحنه‌ها. یکبار زاویه دید را چک کنید.
این کار باعث می‌شود چیزی را از قلم نیندازید ضمن اینکه با تمرکز بیشتر، ویرایش بهتری برای هر قسمت انجام خواهید داد.
نویسنده: ناهید عبدی
28 پاسخ
سلام خسته نباشید حرفاتون خیلی کمکم کردند ممنون،من الان رومانم رو یک فصل رو تموم کردم شاید ربطی نداشته باشه ولی میخوام به اشتراک بزارمش اونم درتلگرام یه پی دی اف،من رومانم رو در یک برنامه رومان نویس شروع کردم ولی آلان مشگل اینجاست نمیتونم به اشتراک بزارمش و تصمیم گرفتم یه فایل پی دی اف درستش کنم ولی نمیشه در این درباره میتونین کمکم کنین؟
سلام. می‌تونید از طریق برنامه «ورد» پی‌دی‌اف رمان‌تون رو بسازید.
واقعا توضیحاتتون وجامع وکامل بود،ازنکات مهمش نت برداری کردم موفق باشید
سلام سیما خانم.
خوشحالیم که براتون مفید بوده.
سلام استاد شاهین استفاده کردم
در حال نوشتن یک رمانم
چطور در ادامه به نقایص آن پی ببرم.
یا ببینم خوب پیش میروم یا نه؟.
سلام فخر عزیز
این موضوع با تجربه به دست میاد.
اگر در کنار نوشتن خیلی خوب رمان بخونید، مطالعه کمک می‌کنه به معیارهایی برای بررسی اثر برسید.
باسلام و عرض ادب:
مطلبتان بسار عالی و کامل و کاربردی بود.
متشکرم.
درود به شما به خاطر مطالب عالی و زیبا وراهکارها واموزه های مناسبی که به کار گرفتید واقعن به من برای پیشبرد کتابم کمک بسیار زیادی کرد و باعث شد باقدرتی بیشتر و شوق واشتیاق به سزایی به نوشتن کتابم ادامه بدم و بتوانم مسیر بهتر و زیبا تری را در پیش رو بگیرم تا نتیجه مطلوب تری را از مطالبی که در کتابم در حال نگارشم کسب کنم
سلام علیرضا جان
خیلی خوشحالیم که چنین حسی دارید.
امیدواریم که در مسیر نوشتن بدرخشید.
ما رو در جریان کارهای خودتون بذارید.
عرض سلام وارادت این مطلب مفید بود و عالی از روی آن یادداشت یرداری کردم وچقدر جالب آموزش ویرایش به نظم ونوبت چقدر عالی وتاثیر گذار این از فواید مطالعه واستفاده از مطالب خوب ساییتون هست سپاس
سلام
من یه مشکل با ویرایش دارم اینه که زمانی که توی کاغذ مینویسم موقع حذف و اضافه یک جمله به علت نبود جای کافی توی صفحه مجبور میشم کل اون صفحه را دوباره توی یک صفحه دیگه بنویسم و دنبال راهی میگردم که نیاز به دوباره نویسی نباشه بدون استفاده از pc بتوانم ویرایش کنم
مهدی عزیز
بین خطوط فاصلۀ بیشتری بذارید.
سلام
من چند وقتی میشه که داستانم رو شروع کردم
یعنی یه ساله!
و خب پیشرفت چشم گیری نکردم و داشتم کم کم از داستانم سرد میشدم
پس تمام اتفاقاتی که قرار بود توی داستانم ایجاد کنم رو روی یه تخته بزرگ نوشتم و هر چند وقت یکبار هم سری بهش میزنم و چیزایی رو کم یا زیاد میکنم.
و خب آیتم ها 150 تا شدن و من با کلی نوشتن، تازه 4 تا از اونا رو انجام دادم!
دارم کم کم دلسر میشم!
من ده تا داستان دارم که همینجوری ولش کردم و چون اوی موضوع رو خیلی دوست دارم، نمیخوام از دستش بدم!
کلافم! چکار کنم که اون ذوق اولیه برگرده؟؟
عزیز
نویسندگی یه موضوع جدیه.
گاهی اوقات حتی به رغم از دست دادن اشتیاق باز هم باید ادامه بدیم.
بنابراین تلاش کنید تا منضبط‌تر کار کنید. اشتیاق رو در حین کار باز هم به دست میارید.
با قدرت ادامه بدید.
سلام
خواستم بابت مطالب خوب مفیدی که گذاشتین تشکر کنم.
واقعاً به کسایی که میخوان تازه شروع به نویسندگی کنن مفیده.
سلام مهرسای عزیز
خیلی ممنون از همراهی شما
براتون آرزوی موفقیت داریم.
سلام. ببخشید در نوشتن رمان چه محدودیت هایی داریم ؟ مثلا من میدونم که نمیتوانیم زیاد در مورد موارد سیاسی حرف بزنیم میشه لطفا محدودیت های دیگر در نوشتن رو بیان کنید؟
درود بر شما
دوست عزیز
هیچ محدودیتی وجود نداره.
یک هنرمند نباید برای کارش به این چیزها فکرکنه. اون باید کار خودش رو بدون توجه به محدودیت‌ها انجام بده.
بهتره محدودیت ایجاد کردن رو بذارید به عهده بقیه!
سلام ببخشید که با نظرتون مخالفت میکنم ولی رمانی که حول محور تجاوز جنسی باشه هیچوقت چاپ نمیشه من تحقیق کردم حتی رمانهای خارجی که موضوعاتی مثل تجاوز و یا رابطه جنسی توش باشه با اینکه ترجمه شده حق چاپ نداره
درود بر شما
اگر یکبار در فضای وب این عنوان رو جستجو کنید به اسامی متعدی از کتاب‌هایی می‌رسید که این نوع موضوعات رو مدنظر گرفتند.
هم نمونه خارجی ترجمه شده موجوده و هم نمونۀ ایرانی که در اپلیکیشن‌های کتابخوانی هم ارائه شدند.
سلام ممنون بابت مطالب.
لطفا به رمان نویسان عزیز این موضوع رو گوشزد کنید که بیش از حد تلخ ننویسند که از واقعیت فاصله بگیره…و در هیچ زمینه ای با افراط ننویسند مثلا چهره،ثروت و … راجب یک شخص.
همچنین مطالب زیادی ترسناک هم ننویسند چون ترس زیاد میتونه بیماری های مختلف و سختی برای افراد ایجاد کنه
خب هر کی هر مطلبی دوست داره میتونه بخونه!
و هر کی هر مطلبی دوست داره میتونه بنویسه!=(
ممنون بابت اطلاعات…لطفا این موضوع رو به رمان نویسان عزیز گوشزد کنید که بیش از حد تلخ ننویسند انقد که از واقعیت فاصله میگیره و واقعا حس بدی به آدم میده…ممنونم
منم کاملا با این موضوع موافقم و واقعاخیلی از رمان های ایرانی به شدت از اغراق استفاده میشه و این باعث میشه که از زندگی واقعی فراتر بشه و این باعث میشه نوشته تبدیل به یک نوشته زرد بشه.
با تشکر
ببخشید منظور از نوشته زرد چیه؟؟؟؟
نوشته‌هایی که محتوا ندارند و یا تکراری و کپی‌برداری هستند.