ممکن است وقتی با عنوان کتاب «حق نوشتن» مواجه شدید، تصور کرده باشید که این کتاب یک بیانیهی قوی و بلندپروازانه، یا حتی یک فراخوان به جنگی تمام عیار است. اما واقعیت چنین نیست. کتاب «حق نوشتن» اثر جولیا کامرون یک راهنمای عملی برای نویسندگان و علاقمندان به نوشتن است. در این کتاب، جولیا کامرون با زبان صمیمی و ملایم به خوانندگان میگوید که همهی ما حق داریم بنویسیم و این حق نوشتن برای همه قابل دستیابی است.
برای بهراستی انسان بودن، همهی ما حق داریم هنرمند باشیم و هنرمندانه خلق کنیم و بنویسیم.
از نظر جولیا کامرون؛ نوشتن فقط برای افراد مستعد با شخصیتی قوی نیست. او عمیقن باور دارد که همه میتوانند بنویسند و میخواهد با این کتاب به مشتاقان نوشتن کمک کند تا خلاقیتشان را دوباره به دست آورند و شهامت نوشتن پیدا کنند. در نگاه نویسندهی کتاب، برای بهراستی انسان بودن، همهی ما حق داریم هنرمند باشیم و هنرمندانه خلق کنیم و بنویسیم. او در این کتاب میخواهد راهکارهایی برای اعطای حق نوشتن به خودمان ارائه دهد. بر اساس دیدگاه جولیا کامرون، حق نوشتن به ما اجازه میدهد از حقوق دیگری مانند احترام به دیگران، حق کار، احترام به خودمان و حتی حق زندگی بهرهبرداری کنیم. این کتاب دربارهی این است که چگونه میتوانیم به خودمان حق نوشتن را بدهیم و چگونه از آن استفاده کنیم؟
«من معتقدم مردم حق دارند بنویسند. من فکر نمیکنم نویسنده ها ماهی آزادند و فقط با استعدادها و قویها میتوانند به مقصد برسند. من فکر میکنم و بر اساس تدریسم میدانم که بعضی از زیباترین صداهایی که داشتهایم وادار به سکوت شدهاند. آنها معلم یا پدر و مادری ظالم، تصادف یا بدبیاریای در مسیر ابراز خلاقیتشان داشتهاند. اگر من بتوانم، دوست دارم به بازیابی آن صداها کمک کنم.»
دربارهی جولیا کامرون
کتاب حق نوشتن دعوتی است به زندگی نویسندگی که از زبان یک استاد بیان شده است. جولیا کامرون، با بیش از سی سال تجربه در هنر و نویسندگی، به زبانی ساده و دوستانه دربارهی زیستن با نوشتن میگوید. او علاوه بر نویسندگی، سالها به عنوان معلم، شاعر، فیلمنامهنویس و روزنامهنگار فعالیت کرده است. جولیا خواهر جیمز کامرون کارگردان تایتانیک و همسر سابق مارتین اسکورسیزی، کارگردان معروف آمریکایی، است. یکی از جذابیتهای کتاب مربوط به این است که نویسنده نزدیک به چهل سال از عمر خود را به نوشتن اختصاص داده است و با زبانی متواضع، تجارب ارزشمند خود را با شما به اشتراک میگذارد. با این کتاب میتوانید از تجربههای باارزش و مفید یک استاد نویسندگی بهرهمند شوید.
چند توصیهی جدی جولیا کامرون به نویسندگان
کتاب حق نوشتن، از چهل بخش تشکیل شده است. هر بخش یک ضرورت اساسی در نوشتن و زندگی نویسندگی را مطرح میکند و در انتهای آن هم یک تمرین عملی برای شکوفایی در نوشتن ارائه میدهد. عناوینی مانند «شروع کنید»، «به خودتان اجازهی نوشتن بدهید»، «صداقت»، «آسیبپذیری» و «خیلی دلم میخواهد بنویسم اما…» از بخشهای این کتاب است. در ادامه، توصیههای حیاتی جولیا کامرون که در چند بخش کتاب تکرار شده، برای شما مطرح میکنیم.
نوشتن را خیلی جدی نگیرید
«نوشتن را خیلی مهم کردن یعنی نوشتن را مشکل کردن؛ نوشتن را آسان کردن یعنی نوشتن را ممکن کردن.»
جولیا کامرون به نویسندگان تازهکار توصیه میکند که نوشتن را خیلی جدی نگیرند، یعنی از نوشتن یک هیولای بزرگ و ترسناک نسازند. او تأکید میکند که نوشتن نیاز به تمهیدات خاصی ندارد. جولیا بر این باور است که هر کسی میتواند در هر شرایطی بنویسید، حتی میان کارها و همهمهی زندگی روزمره. او با این توصیه نشان میدهد که نوشتن هم بخشی از جریان زندگی است و میتواند هر لحظه و در هر محیطی صورت بگیرد.
«نوشتن را خیلی پر آب و تاب نکنید، آن را روی میز آشپزخانه انجام دهید.»
برای خوب نوشتن، بد بنویسید
«ما با آماده بودن برای بد نوشتن، خودمان را برای نوشتن آزاد میکنیم. شاید حتی برای خوب نوشتن.»
توصیهی دیگر جولیا کامرون به نویسندگان این است که از کمالگرایی و میل به عالی بودن در نوشتن دست بردارند. او معتقد است که نویسنده تا زمانی که به خودش اجازهی بد نوشتن ندهد، نمیتواند خوب بنویسد. کامرون به نویسندگان توصیه میکند به خودشان اجازه دهند بیریا و شجاعانه بد بنویسند. او بیپرده خطاب به نویسندگان میگوید: حتی گاهی «جسورانه جفنگ بنویسید.» یادتان باشد که تنها با همین بد نوشتن است که میتوانید زمینههای مطلوبی برای خلق آثار خوب فراهم کنید.
«برای اینکه من نویسندهی خوبی باشم، باید حاضر باشم نویسندهی بدی باشم. باید حاضر باشم که افکار و تصاویرم همانقدر متناقض باشند که آتشبازی شباهنگاهی بیرون پنجرهام. به عبارت دیگر، به همهی آنها اجازهی ورود میدهم، به تکتک جزئیاتی که به فکرم میرسد. بعدن میتوانم آنها را دستهبندی کنم، اگر نیاز به دستهبندی باشد.»
رها بنویسید
از نظر کامرون یکی از موانع نوشتن این است که سعی میکنیم با کنترل کامل افکار و ذهنمان بنویسیم. این روش باعث میشود که نوشتههای ما خشک و بیروح به نظر بیاید. بعضی اوقات لازم است به خود اجازه دهیم متنی که میخواهد به دنیا بیاید، توسط خودش نوشته شود و ما تنها به عنوان واسطهای در این فرایند حضور داشته باشیم. به این ترتیب، میتوانیم ایدهها، افکار و احساساتمان را بدون محدودیت و با آزادی بیشتری بیان کنیم، آنگاه نوشتهی ما نیز زندهتر و پویاتر خواهد بود.
«در نوشتن نیز مانند بازیگری، آواز، رقص یا هر هنری دیگری کمال در کنترل نیست بلکه در تسلیم شدن به کنترل خود هنر است.»
حق نوشتن کتابی برای ارتقای مهارت های نویسندگی
گفتیم که حق نوشتن یک راهنمای عملی برای نویسندگان است. یکی از ویژگیهای برجستهی این کتاب، ارائهی تمرینهایی در پایان هر بخش است که به عنوان «ابزار تشرف» شناخته میشوند. هدف این ابزارها، دعوت و تشرف به زندگی نویسندگی است. این کتاب از چهل بخش تشکیل شده است. انتهای هر بخش، یک ابزار تشرف ارائه میشود. با این تفاسیر، شما چهل تمرین برای نویسندگی خواهید داشت که با انجام آنها میتوانید به طرز چشمگیری مهارتهای نویسندگی خودتان را ارتقا دهید. برای نمونه، در ادامه یکی از این تمرینها را ببینیم.
چرا نویسندهها گاهی درست در لحظهای که خوب و روان مینویسند به یکباره قلمشان خشک میشود و از کار میافتد؟ چرا دیگر نمیتوانند مثل سابق به نوشتن ادامه بدهند؟ جولیا کامرون در فصل «چاه» به این سؤآل پاسخ میدهد. از نظر او همهی نویسندگان منبعی درونی از تصاویر دارند که از آن در نوشتن استفاده میکنند. دلیل خشک شدن قلم، این است که نویسنده، بسیار از منبع درونی خود کار کشیده و باید این منبع درونی را که شبیه یک چاه یا برکه است، دوباره از نو پر کند. در قسمت «ابزار تشرف» در این فصل، جولیا توصیه میکند که خوانندگان یک ساعت وقت بگذارند و به تنهایی به یک آکواریوم، گالری هنری یا تماشای یک فیلم سینمایی بروند تا منبع تصاویر خود را از نو پر کنند.
«نوشتن چیزی است که ما از ملغمهی تجربهمان میسازیم. اگر ما زندگی غنی و متنوعی داشته باشیم، مواد اولیهی غنی و متنوعی برای استفاده خواهیم داشت. اگر زندگی بیش از حد محدود، بیش از حد متمرکز، بیش از حد هدفمحور داشته باشیم، نوشتنمان بیرنگ و بو شده عاری از مواد مغذیای میشود که هم خوشطعم و هم مقوی باشد.»
کتاب حق نوشتن را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم؟
این کتاب برای افرادی مناسب است که در ابتدای مسیر نوشتن قرار دارند. نویسنده به این افراد «آماتور» میگوید، اما «آماتور» کلمهای نیست که معنای منفی داشته باشد. این واژه از فعل لاتین «آماره» به معنای دوست داشتن و عشق ورزیدن میآید. جولیا کامرون به این آماتورها که از سر عشق به نوشتن مینویسند، احترام خاصی قائل است و حتی یادآور میشود که همهی نویسندگان بزرگ دنیا در ابتدا آماتور بودهاند.
همهی نویسندگانی که گاهی از صفحهی سفید کاغذ و شروع یک متن میترسند، گاهی قلمشان خشک میشود، اسیر قضاوتهای دیگران دربارهی نوشتن میشوند، به دنبال راهی برای بیان بهتر افکار و احساساتشان هستند، به دنبال راهنمایی برای رسیدن به انضباط شخصی و خلاقیت هستند؛ میتوانند این کتاب را مطالعه کنند. کتاب حق نوشتن به تمامی این نویسندگان کمک میکند تا تجربهی زندگی نویسندگی را داشته باشند، خلاقیت خود را دوباره پیدا کنند و صدای منحصر به فرد خود در نوشتن را به دست بیاورند.
یکی از نقاط قوت این کتاب، ترجمهی عالی آن است. مترجم حق نوشتن، سیمین موحد، این کتاب را با دقت و با استفاده از واژگان زیبا ترجمه کرده است. این کتاب در 352 صفحه توسط انتشارات هیرمند به چاپ رسیده است و تا بهار سال ۱۴۰۲ از استقبال خوبی برخوردار بوده، به طوری که تا به حال به چاپ نهم خود رسیده است. شما میتوانید نسخهی الکترونیکی این کتاب را از طریق فروشگاههای آنلاین مانند فیدیبو تهیه کنید. جولیا کامرون در این کتاب دلسوزانه و استادانه به شما کمک میکند که زندگی نویسندگی را با تمام وجود تجربه کنید، خلاقیتتان را شکوفا کنید و از حق نوشتن به معنی واقعی کلمه برخوردار شوید.
اگر این کتاب را مطالعه کردهاید، در کامنتهای همین پست از تجربهی حسیتان برایمان بنویسید. آیا توانستید با خواندن این کتاب آن حق نوشتنی که شایستهتان است را به خودتان هدیه دهید؟
نویسنده: مریم علیپور
یک پاسخ