بعد از اینکه ایدۀ خوبی برای نوشتن یک داستان، رمان یا فیلم‌نامه پیدا کردید اکنون در گام بعدی و برای ایدۀ خود حتماً باید یکی از دو نوع پیرنگی را که در پایین آورده شده‌اند انتخاب کنید. توجه کنید که انتخاب هر کدام از دو پیرنگ زیر به شیوۀ خاص خود روی ساختار و عناصر داستان شما تأثیر می‌گذارد و به طور کلی مسیر داستانی را که می‌خواهید بنویسید تغییر خواهد داد.
دو نوع پیرنگ:
1 . ماجرامحور
2 . شخصیت‌محور
پیرنگ ماجرامحور
در پیرنگ‌های ماجرامحور نویسنده روی سلسله‌ای از ماجراها، اتفاقات و حوادث بیرونی در داستان تمرکز دارد، و نیروهای اصلی و پیش‌برندۀ داستانش نیز همین ماجراها و حوادث هستند. بیشتر پیرنگ‌های ماجرامحور معمولاً معمایی در خود دارند که رخدادها و حوادث داستان این معما را در خود پرورش و رشد می‌دهند، تا اینکه سرانجام در پایان داستان و در مرحلۀ گره‌گشایی این معما حل می‌شود.
از طرفی در پیرنگ‌های ماجرامحور مسائل عمیق اخلاقی، کشمکش‌های درونی و شخصیت‌پردازی نقش نیروهای ضعیف داستان را بر عهده دارند. بنابراین در پایان داستان‌های ماجرامحور معمولاً شخصیت‌ها دچار تغییرات آنچنانی نمی‌شوند.
پیرنگ‌های ماجرامحور بیشتر در فیلم‌های هالیوود و در داستان‌های بازاری مخاطب‌پسند به کار گرفته می‌شوند. و معمولاً فیلم‌ها و داستان‌های کاراگاهی، عاشقانه، ترسناک، علمی‌تخیلی و اکشن از این دسته پیرنگ‌ها ساخته می‌شوند.
پیرنگ شخصیت‌محور
اما در پیرنگ‌های شخصیت‌محور نویسنده غالباً افکار، عقاید و باورهای درونی شخصیت و روابط بین شخصیت‌ها را کندوکاو می‌کند. در این داستان‌ها و فیلم‌ها شخصیت‌ها همیشه در جستجوی معنی و مفهوم خاصی هستند و مرکز ثقل داستان را تشکیل می‌دهند.
در پیرنگ‌های شخصیت‌محور تمرکز نویسنده روی شخصیت‌های داستان است و نیروهای اصلی و پیش‌برندۀ داستانش نیز شخصیت‌ها هستند. در این گونه فیلم‌ها و داستان‌ها حادثه و ماجرا نیروهای ضعیف را تشکیل می‌دهند و کم‌تر به آن‌ها پرداخته می‌شود.
در طول داستان‌های شخصیت‌محور، شخصیت‌ها با کشمکش‌های درونی شدیدی روبرو می‌شوند و به همین علت عقاید و باورهای آن‌ها در پایان داستان، نسبت به ابتدای داستان دچار تغییرات اساسی می‌شود.
کتاب‌هایی مانند جنایت و مکافات داستایفسکی، مسخ کافکا و بیگانۀ کامو از نمونه داستان‌های شخصیت‌محور هستند و در ادبیات داستانی خوانندگان خاص خود را دارند. در ضمن ادبیات جدی همواره پیرنگ‌های شخصیت‌محور را بر پیرنگ‌های ماجرامحور ترجیح می‌دهد.
نتیجتاً هنگامی که ایدۀ داستان خود را پیدا کردید تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید داستانی شخصیت‌محور بنویسید یا داستانی ماجرامحور؟ زیرا این تصمیم شما در ابتدای راه سبب می‌شود تا نیروهای قوی و ضعیف خود را در داستان مشخص کنید و در تمام طول داستان تعادل میان آن دو را حفظ کنید.
نویسنده: محسن کرمی